คู่มือแนะนำ มารยาทที่ควรและไม่ควรทำในญี่ปุ่น เรียนรู้มารยาทญี่ปุ่นที่ซับซ้อนอย่างรวดเร็ว

กฎเกณฑ์ทางสังคมต่างๆ ในญี่ปุ่น ตั้งแต่เรื่องมารยาทบนโต๊ะอาหารไปจนถึงมารยาทเมื่อโดยสารรถไฟอาจเข้าใจได้ยาก ลองดูคำแนะนำสั้นๆ เกี่ยวกับเรื่องที่ควรหรือไม่ควรทำ เพื่อให้คุณสามารถอยู่ร่วมกับผู้คนในท้องถิ่นได้

มารยาทในการรับประทานอาหารในญี่ปุ่นอาจแตกต่างกันไปในแต่ละท้องที่และอาจมีแนวปฏิบัติบางอย่างที่คุณคาดไม่ถึง และอาจทำให้สับสนได้ แต่การสังเกตผู้คนโดยรอบเป็นวิธีที่ดีที่สุดเพื่อให้คุณทราบถึงสิ่งที่ควรปฏิบัติ

ประโยคน่ารู้ 2 ประโยคสำหรับการรับประทานอาหารในญี่ปุ่นได้แก่ “itadakimasu” (อิตะดะชิมัส) ใช้พูดก่อนรับประทานอาหารหมายความว่า “ฉันดีใจสำหรับอาหารมื้อนี้” และ “gochisosama desu” (โกชิโซะซะมะ เดส) ใช้พูดหลังจากรับประทานอาหารเสร็จ หมายความว่า “ขอบคุณสำหรับอาหาร” เรื่องที่ควรรู้คือ การรับประทานอาหารไม่หมดถือว่าเสียมารยาทอย่างยิ่ง และการขอห่ออาหารที่เหลือกลับบ้านก็เรื่องที่ไม่สมควรทำโดยทั่วไป เมื่อรับประทานอาหารเป็นกลุ่ม โดยทั่วไปแล้วจะไม่เริ่มรับประทานจนกว่าทุกคนจะได้อาหาร และปกติแล้ว ควรเอ่ยถามก่อนว่าคุณสามารถทานอาหารชิ้นสุดท้ายในจานกลางได้หรือไม เป็นมารยาทที่ดีในการร่วมรับประทานอาหาร (ซึ่งเป็นเรื่องปกติในการรับทานอาหารเป็นกลุ่ม)

โดยทั่วไป คนญี่ปุ่นจะทานซูชิ 2 วิธี นั่นคือ การใช้ตะเกียบหรือใช้มือ อย่างไรก็ตาม กฎนี้ไม่ตายตัว และคนญี่ปุ่นหลายคนก็ใช้ทั้งสองวิธีในการรับประทานซูชิ ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ โดยทั่วไป ไม่ควรจิ้มข้าวซูชิลงในโชยุโดยตรง ควรจิ้มแค่ปลาที่อยู่ด้านบนลงไปเท่านั้น และไม่ควรผสมวาซาบิเข้ากับโชยุโดยตรง กฎเหล่านี้อาจเป็นเรื่องเข้มงวดในร้านซูชิที่มีระดับ แต่จะไม่เข้มงวดมากนักในร้านอาหารแบบสายพานหรือร้านอาหารที่มีหลายสาขา

ในญี่ปุ่นมีเมนูเส้นมากมายให้ลิ้มลอง ทั้งราเมน อุด้ง โซบะ และอื่นๆ อีกมากมาย ร้านค้าส่วนใหญ่ลูกค้าจะทานบะหมี่แบบสูดเส้นเสียงดัง เป็นลักษณะการรับประทานที่ยอมรับได้โดยทั่วไป ไม่ใช่สิ่งผิดแปลกแต่อย่างใด เพราะฉะนั้นอย่าลังเลที่จะลองสูดเส้นให้ถึงใจแบบที่ชาวญี่ปุ่นรับประทานกัน

โดยทั่วไป คนญี่ปุ่นมีแนวโน้มจะมีปฏิสัมพันธ์ทางร่างกายในระหว่างวันค่อนข้างน้อย หมายถึงจูบ กอด และจับมือทักทาย เช่นเดียวกับการแสดงความรักในที่สาธารณะแบบอื่นๆ แม้ว่าการมีปฏิสัมพันธ์ทางร่างกายจะเป็นเรื่องที่ได้รับการยอมรับอยู่บ้าง แต่คุณควรสังเกตผู้คนโดยรอบเพื่อทำความเข้าใจว่าสามารถมีปฏิสัมพันธ์ในระดับใดได้บ้าง ในสถานการณ์ส่วนใหญ่ การโค้งคำนับแบบสุภาพถือเป็นการทักทายที่เหมาะสม

“Sumimasen” (ซูมิมาเซ็ง) หมายถึง “ขออภัย” ใช้ในความหมายว่า “ขออนุญาต” และแม้แต่ “ขอบคุณ” ได้ด้วยขึ้นอยู่กับบริบท ใช้ “arigato gozaimasu” (อาริงาโต โกไซมัส) เพื่อกล่าวขอบคุณแบบเฉพาะเจาะจงมากขึ้น คุณจะต้องได้พบและใชประโยค “yoroshiku onegaishimasu” (โยโระชิกุ โอเนะไกชิมัส) เมื่อมีคนขอให้คุณบางสิ่งบางอย่างหรือต้องเมื่อพบใครสักคน

เมื่อไปบ้านชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่ คุณจะต้องถอดรองเท้าที่ทางเข้า และควรแสดงความสุภาพด้วยการกล่าวว่า “ojamashimasu” (โอจะมะชิมัส) เมื่อคุณเดินเข้าไป เพื่อบอกว่า “ขออภัยที่พรวดพราดเข้ามา” ทั้งนี้ ร้านอาหารสไตล์ญี่ปุ่น วัด น้ำพุร้อน และสถานที่อื่นๆ ยังมีนโยบายให้ถอดรองเท้าด้วยเช่นกัน ดังนั้นคุณควรตรวจสอบอย่างรอบคอบด้วยว่าควรถอดรองเท้าหรือไม่

พูดคุยด้วยเสียงเบาๆ บนรถไฟจะเป็นเรื่องที่ยอมรับได้อยู่แล้ว แต่โดยปกติ การพูดคุยโทรศัพท์บนรถไฟและรถโดยสารเป็นเรื่องเสียมารยาท ไม่ว่าคุณจะใช้เสียงในระดับใดก็ตาม เข้าแถวที่ด้านข้างประตูเข้ารถไฟเพื่อให้ผู้โดยสารออกจากขบวนรถให้หมดก่อนเป็นมารยาทที่พึงปฏิบัติ นอกจากนี้ คุณต้องสละที่นั่งสำรองพิเศษแก่ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ หรือผู้พิการเสมอ หากมีที่นั่งดังกล่าวอยู่