HƯỚNG DẪN Gốm sứ Nhật Bản Khám phá lịch sử phong phú của gốm sứ Nhật Bản - từ tách trà đến nhà vệ sinh đầy nghệ thuật

Lớp men bên ngoài trong mờ trông như chất lỏng chảy xuống vành cốc sành, tập hợp các đường viền mảnh và vát mỏng chỗ khác để lộ bề mặt sần sùi bên dưới. Phảng phất sắc hồng tinh tế bao phủ bề mặt trắng hoàn hảo bên dưới.

Tác phẩm này được làm thủ công bởi nghệ nhân ở thị trấn Shigaraki - cộng đồng ở Tỉnh Shiga ngày nay được biết đến với đồ gốm sứ đẹp - sử dụng kết hợp các kỹ thuật truyền thống và hiện đại.

Shigaraki chỉ là một trong hàng chục thị trấn rải rác trên khắp Nhật Bản đã phát triển các phong cách gốm sứ của riêng họ, có thể lần về nguồn gốc từ những chiếc nồi bằng đất nung được làm thủ công từ thời kỳ Jomon thuộc thời tiền sử.

Từ lâu những thợ gốm đã tạo ra các lò nung đường hầm, được gọi là lò anagama, trên sườn đồi và các nghệ nhân đương đại ở một số thị trấn vẫn sản xuất đồ sành theo cách tương tự đến ngày nay.

Men gốm xanh giản dị được làm bằng chì, một kỹ thuật được du nhập từ triều đại nhà Đường ở Trung Quốc, đã được thêm vào đồ sành thời Heian (794-1185), trong khi các phong cách gốm theo khu vực đặc trưng xuất hiện như đồ gốm Kamui, đồ gốm Atsumi và các loại khác.

Đồ sành không tráng men của sáu “lò nung cổ” Shigaraki, Tamba, Bizen , Tokoname, Echizen và Seto vẫn phổ biến vào thời kỳ Kamakura (1185-1333), mặc dù các nhà sản xuất đã ngày càng chịu ảnh hưởng của gốm Trung Quốc, cũng như gốm sứ từ Hàn Quốc và Việt Nam.

Sự phát triển của Phật giáo trong thời Chiến quốc vào cuối thế kỷ 16 đã chứng kiến sự quay trở lại của những chiếc bát bằng đất nung mộc mạc sử dụng phong cách trang trí tỉ mỉ và tinh xảo của đồ sứ Trung Quốc. Các bậc thầy về trà bày tỏ niềm yêu thích đối với sự khéo léo trong những chiếc bát thô và không tráng men được dùng trong các nghi thức trà đạo, như đồ gốm Raku.

Cũng trong khoảng thời gian đó, việc khám phá ra đá sứ gần Arita , ở Kyushu, đã dẫn đến việc sản xuất đồ sứ đầu tiên của Nhật Bản. Kết quả là, gốm sứ phân theo hai trường phái; đồ gốm thô sơ và mộc mạc của những thợ gốm tìm kiếm sự đơn giản và không đối xứng trong các tác phẩm của họ - đề cao nghệ thuật wabi-sabi về sự thoáng qua và không hoàn thiện - trái ngược với hình dạng và màu sắc được thực hiện hoàn hảo của đồ sứ cầu kỳ.

Thương mại quốc tế phát triển dẫn đến sự gia tăng mạnh về lượng đồ sứ Nhật Bản cung cấp cho các thị trường nước ngoài mới hình thành, với đồ sứ trắng xanh được đánh giá cao ở châu Âu từ giữa những năm 1600.

Buổi đầu của thời đại Minh Trị vào những năm 1860 đã mang lại những thay đổi đáng kể trong xã hội Nhật Bản khi chính phủ khuyến khích Tây phương hóa, điều này cũng có tác động đến nghệ thuật và thủ công truyền thống. Nhiều nhà tài trợ đã quay lưng lại với các nghệ nhân kiếm sống từ gốm sứ, với ngành công nghiệp ngày càng địa phương hóa và chuyên môn hóa.

Những người say mê nghề thủ công này, như Yanagi Soetsu, đã làm việc chăm chỉ để duy trì di sản gốm sứ của quốc gia trong những thập niên đầu của thế kỷ trước. Là triết gia và người khởi xướng phong trào thủ công dân gian mingei, ông đã phục hồi và giữ gìn những đồ gốm gia dụng hàng ngày đang bị người dân vứt bỏ khi Nhật Bản đô thị hóa, giúp thành lập Bảo tàng Thủ công Dân gian Nhật Bản vào năm 1936.

Ngày nay, gốm sứ Nhật Bản đang tận hưởng một thời kỳ phục hưng khác khi mọi người tìm kiếm sự độc đáo thay vì sản xuất hàng loạt, sự khác lạ thay cho thực dụng. Và các xưởng gốm khuyến khích du khách tự trải nghiệm xem các mẫu gốm sứ độc đáo của họ vẫn được tạo ra như thế nào.

Nhiều người có hứng thú với gốm sứ có ngôi làng Imbe, thuộc quận Bizen của tỉnh Okayama trong danh sách những nơi họ phải ghé thăm. Đồ gốm Bizen xuất hiện lần đầu tiên vào thế kỷ 14, nhờ vẻ ngoài mộc mạc và được dùng phổ biến trong nghi thức trà đạo nên sản phẩm đã rất được ưa chuộng vào thế kỷ 16.

Đồ gốm Bizen không được tráng men và có nét đặc trưng là màu nâu đỏ như đất với những tàn tro từ quá trình sản xuất trong lò nung bằng gỗ.

Du khách cũng được chào đón tại thị trấn Arita, nổi tiếng với đồ sứ tráng men xanh trắng truyền thống và các thiết kế mới hơn theo phong cách Trung Quốc, sử dụng màu sắc tươi sáng hơn và thiết kế cầu kỳ hơn.

Thợ gốm ở thị trấn Hagi , Tỉnh Yamaguchi, đã chuyển sang các đối tác của họ từ Hàn Quốc vào cuối thế kỷ 16 để lấy cảm hứng, với lãnh chúa phong kiến địa phương đặt làm đồ gốm Hagi cho các nghi lễ trà riêng tư và quà tặng của ông. Đồ gốm nổi tiếng với các kiểu dáng tinh tế và tự nhiên, cũng như màu sắc nhẹ nhàng và đơn giản được thiết kế để tương phản với màu xanh lá cây sáng của trà xanh matcha.

Gốm sứ Kutani là một phong cách đồ sứ trau chuốt và thu hút hơn, có nguồn gốc từ Tỉnh Ishikawa và có thể ngược dòng tìm về các lò nung có từ giữa những năm 1650. Những đồ gốm Kutani cũ hơn kết hợp màu xanh lá cây đậm, xanh dương và vàng trong thiết kế, nhưng đã ngưng sản xuất vào năm 1730 khiến các mặt hàng từ thời kỳ này trở nên cực kỳ hiếm. Việc sản xuất đã bắt đầu lại trong thập kỷ đầu tiên của những năm 1800, sử dụng kỹ thuật vẽ tráng men để tạo ra các thiết kế cầu kỳ và đầy màu sắc.

Một đồ sứ đặc biệt khác là đồ gốm Tobe, từ Tỉnh Ehime trên đảo Shikoku. Đây là một loại đồ gốm trắng xanh, bắt đầu xuất hiện khi lãnh chúa Vùng Ozu bắt đầu thuê thợ gốm để tạo ra sản phẩm gốm địa phương vào năm 1777. Đồ gốm Tobe tráng men thường có phần đế dày hơn một chút, trong khi các thiết kế được đặc trưng bởi các nét cọ tinh tế để tạo ra hình ảnh với các sắc xanh khác nhau trên nền trắng.

Sự quan tâm ngày càng tăng đối với các loại hình nghệ thuật đặc biệt Nhật Bản này đã khuyến khích nhiều thợ gốm mở cửa cho khách tham quan, bao gồm những du khách có thể muốn thử sức mình với việc làm gốm sứ.

Bảo tàng Gốm sứ Kyushu và Bảo tàng Mỹ thuật Gốm sứ Arita ở Kyushu, dạy cho khách tham quan về lịch sử của đồ gốm Arita và trưng bày một số tác phẩm tuyệt vời của những đồ gốm nổi tiếng thế giới này, đồng thời có một số xưởng và lò nung ở khu vực xung quanh mở cửa cho khách tham quan.

Tương tự, du khách đến thị trấn Mashiko ở Tỉnh Tochigi có thể đi dạo dọc theo chiều dài con đường Jonaizaka-dori và chiêm ngưỡng các mặt hàng được trưng bày tại hơn 30 cửa hàng gốm. Nhiều cửa hàng cung cấp các khóa học ngắn về cách làm bát, cốc hoặc đĩa có thể được gửi bưu kiện đến cho bạn sau khi được nung trong lò nung.

Hiệp hội lịch sử của Nhật Bản với những sản phẩm gốm sứ được duy trì cho đến thời hiện đại, với các công ty như Noritake nổi tiếng quốc tế với bộ đồ ăn của mình. Toto Ltd - lấy tên từ viết tắt của từ tiếng Nhật Toyo Toki, có nghĩa là Gốm sứ phương Đông - đã phát triển gốm sứ tiên tiến được sử dụng trong nhà vệ sinh và phòng tắm trên khắp thế giới. Trong khi đó, thợ gốm Nhật Bản vẫn tiếp tục gắn bó với giới nghệ thuật gốm sứ đương đại.

Mọi thông tin cho đến thời điểm tháng 3 năm 2019 đều chính xác.

Thông tin mới nhất có thể thay đổi, vì vậy vui lòng kiểm tra trang web chính thức