Ăn chay hoặc ăn thuần chay ở Nhật Bản có thể là một thử thách, song các du khách ăn chay chớ nên nản lòng vì có rất nhiều lựa chọn giúp bạn ngon miệng
Ẩm thực Nhật Bản nổi tiếng với việc sử dụng nhiều loại thịt và cá, ngay cả trong nước dùng và nước sốt cũng có một số thành phần từ thịt và hải sản.
So với phương Tây, ăn chay và ăn thuần chay không quá phổ biến tại Nhật Bản, do đó bạn có thể sẽ bối rối về việc bản thân có thể hoặc không thể ăn gì. Tuy nhiên, chỉ với một chút kế hoạch, bạn có thể khám phá Nhật Bản và thậm chí nếm thử các món chay hoặc thuần chay của Nhật Bản mà không ảnh hưởng đến chế độ ăn uống của bạn.
Nếu là người thiết phiêu lưu, hẳn bạn sẽ muốn khám phá một số nguyên liệu mới để thêm vào kho tàng nấu nướng thuần chay của mình khi trở về nhà.
Ăn chay ở Nhật Bản
Các món ăn của Nhật Bản có thể ngon và bổ dưỡng cho cả những người ăn chay và ăn thuần chay. Cơm và các món mì thân thiện với người ăn chay là thành phần cơ bản của hầu hết các món ăn. Đậu phụ có nhiều hình dạng và kết cấu bạn sẽ không ngờ tới. Miso - một loại gia vị làm từ đậu nành lên men và koji (một loại nấm) - có mặt trong nhiều món ăn. Bạn cũng có thể dễ dàng bắt gặp Natto - đậu nành lên men - một trụ cột của nền ẩm thực, cùng với các loại rau tươi hoặc muối chua theo mùa.
Tuy nhiên, ngay cả khi món ăn không chứa thịt hoặc cá, các nguyên liệu ẩn như thịt hoặc cá ngữ bào cũng thường xuất hiện, khiến món ăn trở nên không phù hợp cho người ăn chay.
Mặc dù chủ nghĩa ăn chay đang trên đà nở rộ, song "ăn chay" - với tư cách là một từ ngoại lai, thường ít dứt khoát và được hiểu theo một nghĩa rộng hơn tại Nhật Bản. Chỉ yêu cầu các bữa ăn chay có thể là chưa đủ. Các rào cản ngôn ngữ và văn hóa có thể là một thử thách, nhưng chúng tôi đã tổng hợp một số mẹo về cách gọi món chay để giúp bạn tận hưởng chuyến đi hào hứng về mặt văn hóa nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ chế độ ăn ở Nhật Bản.
Món chay cho các du khách can trường
Thiền Tông lần đầu du nhập vào Nhật Bản vào năm 538 sau Công Nguyên, dẫn đến việc Thiên hoàng Tenmu ra lệnh cấm giết mổ và ăn thịt vào năm 675 sau Công Nguyên. Lệnh cấm này đã kéo dài gần 100 năm (dù phần lớn dân chúng đã phớt lờ nó).
Ngày nay, chủ nghĩa ăn chay tại Nhật Bản vẫn có mối liên hệ mật thiết với cộng đồng Thiền Tông. Ẩm thực Phật giáo, còn gọi là shojin ryori, là một phần quan trọng trong phát nguyện của các nhà sư về một cuộc đời lánh xa bạo lực đối với chúng sinh. Shojin ryori hầu như chỉ được tìm thấy ở các ngôi chùa Phật giáo, đồng nghĩa với việc đây sẽ không phải một lựa chọn khả thi để nạp đầy năng lượng cho chuyến hành trình khám phá Nhật Bản của bạn, trừ khi bạn cư trú tại một shukubo (lữ quán trong chùa) suốt chuyến đi. Tuy nhiên, nếu bạn có cơ hội thưởng thức shojin ryori, đây sẽ là một bữa ăn nhẹ, tốt cho sức khỏe và trang trí đẹp mắt, đồng thời là một trải nghiệm văn hóa thú vị cho cả người ăn chay lẫn người ăn mặn.
Các món ăn trang nhã được chế biến đầy nghệ thuật và bài trì trên những chiếc đĩa dẹt và đĩa sâu lòng làm từ sơn mài Kamakura đẹp mắt có xu hướng được làm từ các thực phẩm có nguồn gốc đậu nành, chẳng hạn như đậu phụ, cùng với các loại rau theo mùa. Các món ăn này được cho là sẽ mang đến sự cân bằng cho tâm trí, cơ thể và tinh thần. Việc chuẩn bị các món ăn này được thực hiện hết sức cẩn thận để tránh lãng phí, và ngay cả phần ngọn của rau cũng được tận dụng để làm nước dùng.
Cảnh báo trước: theo truyền thống, shojin ryori là các món ăn thuần chay và thậm chí loại bỏ cả các hương vị cay nồng như hành và tỏi - song việc sử dụng các sản phẩm từ bơ sữa lại không bị các nhà sư hiện đại coi như hành động gây hại đến động vật, vì vậy đôi khi các thành phần này vẫn được dùng. Bạn hãy kiểm tra kỹ trước khi ăn để tránh gặp phải bất kỳ bất ngờ khó chịu nào.
Ẩm thực chay đang trên đà nở rộ tại các thành thị Nhật Bản
Văn hóa Nhật Bản nổi tiếng vì sự tỉ mỉ, tận tụy và tinh túy. Không những vậy, các lựa chọn về lối sống thuần chay cũng đang ngày càng được biết đến rộng rãi hơn.
Ngày nay, nhiều nhà hàng chay trưng bày các nhãn dán "chay" hoặc "thuần chay" chính thức được công nhận bởi Hiệp hội Thuần chay Nhật Bản hoặc Hiệp hội Ăn chay Nhật Bản. Quá trình đăng ký công nhận diễn ra vô cùng nghiêm ngặt, do đó việc có được nhãn dán phê duyệt là một dấu hiệu bảo chứng tuyệt vời.
Đối với những tín đồ ẩm thực và các đầu bếp đang không ngừng tạo ra và hoàn thiện các công thức món chay mới, món đậu phụ béo ngậy “phô mai”, trứng chay, thịt chay và các món thay thế mì ramen độc đáo khác có thể dễ dàng đánh lừa vị giác của cả những người yêu thịt nhất. Nếu bạn đang tìm kiếm một nền ẩm thực chay hiện đại hoặc kết hợp yếu tố Nhật Bản, việc tìm kiếm một số nhà hàng tập trung vào cải tiến các món chay có thể là chìa khóa mở ra những khám phá mới.
Hãy ghé qua các trang cổng thông tin chuyên dụng bên dưới để tìm kiếm các nhà hàng chay và thuần chay trong thành phố bạn dừng chân hoặc các khu vực đô thị xung quanh.
Du lịch tại các vùng nông thôn Nhật Bản
Khi bạn ra khỏi những thành phố lớn, hãy cân nhắc trọ lại trong các lữ quán nơi có thể tổ chức các bữa tiệc thịnh soạn với ẩm thực chay và thuần chay Nhật Bản nếu bạn liên lạc trước với những thông tin cụ thể về nhu cầu ăn kiêng của bạn. Một số lữ quán đặc biệt nổi tiếng với đặc sản chay, nên bạn hãy tìm hiểu trực tuyến để biết đâu là lữ quán chuyên phục vụ đồ chay.
Konbinis (cửa hàng tiện lợi) là một kho tàng đáng kinh ngạc của các đồ ăn vặt chay và sẽ rất hoàn hảo với những người đang ở trong tình trạng khó khăn. Những cửa hàng này rất rẻ, có thể được tìm thấy khắp mọi nơi và luôn dự trữ một vài sản phẩm bạn có thẻ ăn nhanh để nạp năng lượng. Bạn có thể tìm thấy onigiri (cơm nắm) trong các ngăn tủ lạnh. Nhiều loại cơm nắm có nhân cá, nhưng cũng có những lựa chọn khác như nhân umeboshi (mơ muối chua) và kombu (tảo bẹ). Đối với các thực phẩm cung cấp chất đạm, natto (đậu tương lên men) có sẵn dưới dạng gói ăn liền, nhưng hãy lưu ý rằng nước sốt đi cùng thường là dashi (nước dùng cá). Do đó, hãy cân nhắc mang theo nước tương của riêng bạn để thưởng thức món ăn không lẫn vị cá khi chỉ có những món cơ bản.
Đậu cove, đậu hạt đóng hộp cùng nhiều loại salad rau củ khác cũng là các lựa chọn giúp bạn tạo ra một bữa ăn trọn vẹn và no bụng khi không có các lựa chọn khác.
Để tìm hiểu thêm về nền ẩm thực truyền cảm hứng của Nhật Bản, bạn có thể thưởng thức một vài món ăn như tsukemono (dưa muối), đậu phụ và váng đậu, nasu dengaku (cà tím nướng ướp miso), zaru soba (mì kiều mạch nấu chín hoặc ăn lạnh), kappa maki (sushi cuộn rong biển kèm dưa chuột) và takuan maki (sushi cuộn củ cải trắng daikon).
Nếu món ăn được ăn kèm nước chấm hoặc canh, bạn nên kiểm tra thành phần nguyên liệu được sử dụng để tạo nên nó trước.
Mẹo đặt món chay và thuần chay
Vì "ăn chay" là một từ ngoại lai nên dù được hiểu một cách rộng rãi song nó vẫn mang định nghĩa linh hoạt hơn so với trong Tiếng Anh.
Khi đặt món, hãy nói rõ những thực phẩm bạn không thể ăn. Hãy nói không với thịt, hải sản, sản phẩm từ động vật, bao gồm cả dashi và nước dùng.
Nếu bồi bàn có vẻ không chắc chắn, hãy lặp lại rằng bạn không ăn thịt, bao gồm thịt gà, thịt lợn và cá (việc bồi bàn trông có vẻ miễn cưỡng khi phục vụ có thể chỉ đơn giản là do họ chưa hiểu rõ yêu cầu của bạn).
In ra một tờ giải thích hoặc thẻ ghi rõ các yêu cầu về chế độ ăn của bạn bằng Tiếng Nhật.
Các nhà hàng và izakaya (quán rượu) với thực đơn kèm hình ảnh có thể sẽ rất hữu dụng. Song, bạn vẫn nên đảm bảo kiểm tra dashi và nguyên liệu thành phần không chứa các sản phẩm từ cá và động vật.
Hãy thông báo trước cho cơ sở dịch vụ về những yêu cầu chế độ ăn của bạn trước khi đặt chỗ, đặc biệt nếu đó là một thực đơn cố định.
Những ứng dụng dịch thuật như Google Dịch cũng có thể là một công cụ tuyệt vời mà bạn nên có.
Chế độ ăn Kosher và Halal tại Nhật Bản
Nhật Bản thích ứng thế nào đối với chế độ ăn Halal (Hồi giáo) và Kosher (Do Thái giáo)?
Nhận thức và sự thích ứng với chế độ ăn Halal và Kosher vẫn còn rất hạn chế so với chủ nghĩa ăn chay và thuần chay. Do những tiêu chuẩn khắt khe nhất, hầu như không có nhà hàng nào tại Nhật chuyên phục vụ đồ ăn Kosher. Kosher có nhiều giới luật như không ăn thịt lợn, tôm, cua, các loại thịt và chế phẩm bơ sữa, kết hợp cùng những yêu cầu về quá trình giết mổ. Nếu bạn tuân thủ theo chế độ ăn Kosher, hãy đảm bảo xem kỹ danh sách thực đơn và chọn những món ăn không chứa các thực phẩm bị cấm khi ăn ở bên ngoài. Kosher Japan là một tổ chức chứng nhận kosher tại Nhật Bản cung cấp dịch vụ đặt hàng và giao hàng qua thư đối với các thực phẩm được chứng nhận kosher và điều hành các chuỗi khách sạn kosher.
Với việc chính phủ quốc gia và các địa phương chú trọng theo đuổi các sáng kiến thân thiện với người Hồi giáo (quảng bá thực phẩm halal), các sản phẩm được chứng nhận halal và các nhà hàng tuân thủ halal đã lan rộng trên khắp Nhật Bản. Bạn có thể bắt gặp các nhà hàng có chứng chỉ công nhận Halal chính thức do Hiệp hội kinh doanh Halal Nhật Bản hoặc Hiệp hội Hồi giáo Nhật Bản cấp.
Trang web dành cho các tín đồ ẩm thực cung cấp thông tin về các nhà hàng halal trên khắp Nhật Bản
* Thông tin trên trang này có thể thay đổi do dịch COVID-19.
